Đốt rác phát điện – công cụ tiềm năng trong quản lý chất thải rắn tại đô thị hướng tới phát triển bền vững

 

     Xử lý chất thải rắn (CTR) đang là vấn đề môi trường cấp thiết đối với toàn xã hội và của các cấp quản lý nhà nước. Theo Báo cáo môi trường quốc gia năm 2016 do Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố ngày 25/5/2017, CTR sinh hoạt phát sinh ở các đô thị chiếm đến hơn 50% tổng lượng CTR sinh hoạt của cả nước mỗi năm. Hiện nay, chôn lấp vẫn là phương pháp được áp dụng chủ yếu tại Việt Nam. Tuy nhiên do kinh phí hạn hẹp, kỹ thuật còn hạn chế, cơ chế quản lý còn chưa tốt, nên phương pháp chôn lấp rác hiện nay còn đem lại nhiều vấn đề môi trường bất cập, ví dụ như nước rỉ rác gây ô nhiễm môi trường, mùi hôi thối từ bãi chôn lấp chưa được xử lý, làm ảnh hưởng đến các hộ dân sống gần bãi chôn lấp... Thêm vào đó, quỹ đất đang dần thu hẹp nên việc đầu tư vào một công nghệ xử lý rác mới là một vấn đề cấp thiết. Quản lý CTR là một thách thức và là một trong những dịch vụ môi trường đặc biệt quan trọng không chỉ vì mức chi phí lớn cho hoạt động này mà còn vì những lợi ích lâu dài đối với sức khỏe cộng đồng. Von Roll Inova Thụy Sĩ là một trong những công ty hàng đầu thế giới trong lĩnh vực tận dụng năng lượng từ rác thải. Von Roll Inova hiện là thành viên của Tập đoàn Năng lượng và Môi trường Áo (AE&E) và là công ty trực thuộc công ty cổ phần Công nghiệp A-teach. Với hơn 400 nhà máy xử lý rác các loại trên Thế Giới như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapo, Ấn Độ, Đan Mạch… Công nghệ Von Roll Inova có những điểm ưu việt như sau:

• Hệ thống lò ghi hoạt động tin cậy, ổn định được kiểm chứng qua thời gian, áp dụng vào hàng trăm nhà máy hoạt động hiệu quả trên toàn thế giới;
• Các buồng đốt thứ cấp được tối ưu hóa với luồng phun không khí thứ 2 theo đường chéo và được sử dụng các vật liệu chịu lửa đặc biệt dẫn tới lượng khí thải thấp;
• Nồi hơi của Von Roll Inova luôn đảm bảo khả năng tận dụng năng lượng tối đa và độ bền cao;
• Hệ thống xử lý khí thải DeNOX, SNCR (xử lý khí thải theo phương pháp bán khô) với buồng phản ứng TurBosorp kết hợp với túi lọc vải được nghiên cứu, phát triển ứng dụng hơn 20 năm qua, 40 hệ thống đã được lắp đặt vận hành ổn định, hiệu quả và đạt các tiêu chuẩn khí thải khắt khe trên thế giới.

    Những năm gần đây, tình trạng ô nhiễm môi trường trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc ngày càng đáng lo ngại. Các loại rác thải đổ tràn lan ra ruộng đồng, ao, hồ, kênh, mương, đồi, bãi... làm ảnh hưởng đến môi trường sống của dân cư, hủy diệt hệ sinh thái. Việc quy hoạch xây dựng bãi rác ở Vĩnh Phúc gặp nhiều khó khăn, trở ngại. Rác sinh hoạt của thành phố Vĩnh Yên và một số địa phương trong tỉnh được đưa về bãi rác tạm để chôn lấp. Đô thị lớn thứ hai của tỉnh Vĩnh Phúc là thành phố Phúc Yên cũng chỉ có một số nơi đổ và xử lý rác tạm thời, ngắn hạn tại địa bàn. Mỗi ngày, khu vực nông thôn ở Vĩnh Phúc thải ra môi trường gần 600 tấn rác, chủ yếu tập trung ở các xã, thị trấn có làng nghề, dịch vụ phát triển, nhưng khả năng thu gom, xử lý ở khu vực này mới đạt khoảng 69% và chủ yếu theo phương thức chôn lấp tạm thời. Cả vùng đô thị và nông thôn ở Vĩnh Phúc, phần lớn rác thải được thu gom nhưng chưa được xử lý bài bản, đúng quy trình; số lượng rác chưa được thu gom, chôn lấp cũng rất lớn. Năm 2013, Vĩnh Phúc được chọn là tỉnh đầu tiên xây dựng và vận hành nhà máy xử lý CTR bằng phương pháp đốt rác phát điện trên nền công nghệ của Von Roll Inova Với tình trạng quỹ đất thu hẹp do chôn lấp quá tải, Vĩnh Phúc đã áp dụng mô hình công nghệ mới này với mảng hoạt động cơ bản của dây chuyền đốt rác phát điện như sau:

• Xử lý rác thải bằng nhiệt: rác khi đốt giảm thiểu tối đa các chất có hại cho môi trường cũng như giảm khối lượng và thể tích đáng kể;
• Xử lý khí thải phát sinh trong quá trình đốt: hạn chế tối đa khí thải có hại cho môi trường, giảm thiểu khí thải nói chung ra môi trường;
• Xử lý tro và các chất không tiêu hủy sau quá trình đốt: Loại trừ hoặc tái sử dụng các chất có hại và các chất có lợi;
• Tận dụng năng lượng: Tận dụng tối đa năng lượng từ đốt rác thải.

Quy trình công nghệ đốt rác phát điện công suất 300-400 tấn CTR/ngày (Nguồn: Công ty cổ phần nghiên cứu ứng dụng công nghệ bảo vệ môi trường An Thịnh, Dự án đốt rác phát điện tỉnh Vĩnh Phúc công suất 500 tấn/ngày theo công nghệ đốt rác phát điện tại tỉnh Vĩnh Phúc, 2010)

     Nhà máy xử lý CTR bằng phương pháp đốt rác phát điện trên nền công nghệ của Von Roll Inova là một ví dụ điển hình thành công trong việc áp dụng công nghệ mới nhằm giải quyết bài toán về môi trường trong bối cảnh kinh tế xã hội ngày một phát triển, tài nguyên và quỹ đất đang dần cạn kiệt.

Hồ Thị Thu Trang, Sinh viên D9-QLMT